Παρέλαση 25ης Μαρτίου 2019
Στις 26 Μαρτίου 1821 μετά από πολύωρη σύσκεψη οι πρόκριτοι και οι οπλαρχηγοί της περιοχής της Λιβαδειάς αποφάσισαν την άμεση κήρυξη της Επανάστασης στη Στερεά.
Και στις 27 Μαρτίου στη Μονή του Οσίου Λουκά έγινε η επίσημη έναρξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Στη συγκινητική δοξολογία -όπου ευλογήθηκαν τα ιερά όπλα- χοροστάτησαν ο επίσκοπος Ταλαντίου Νεόφυτος και ο Σαλώνων Ησαΐας και παρέστησαν οι εκλεκτότεροι Ελληνες της επαρχίας, στα όπλα, στη φρόνηση και στ’ «άσπρα».
Με την έκδοση της διαταγής του παραπλανηθέντος βοεβόδα Χασάν Αγά στα χέρια, ο Αθανάσιος Διάκος ξεκίνησε τη στρατολόγηση φλογερών πατριωτών στη Λιβαδειά και στα χωριά της. Έχει διασωθεί γράμμα του ηρωικού καπετάνιου προς τους πρόκριτους της Αράχωβας, που όπως αναφέρει ο Διονύσιος Κόκκινος θυμίζει περισσότερο διαταγή παρά αίτηση και που ζητά άντρες για το μεγάλο τόλμημα:
«Αιδεσιμότατε άγιε Πρωτόπαπα και παπα Δημήτρη, ευλαβώς προσκυνώ, και αγαπητοί μου Γεωργάκη και Σιδέρη και Γιάννη Αλεξανδρή. Σας φανερώνω λαμβάνοντας το παρόν μου αμέσως να σηκωθείτε να μαζώξητε όλους τους ραγιάδες να μου ξημερώσετε Τρίτην πουρνό εις Λυκούρες, όπου να έλθετε όλοι, διακόσια ονόματα, μαζί με τ’ άρματά σας, να πάρετε και δέκα φορτώματα ψωμί και κρασί και ελιές και όλον το τζιπχανέν όπου έχετε μπαρούτι και κουρσούμια και να μου τα φέρετε και έξι άλογα καλά μενσνιλάρικα και έτσι να μου ακολουθείτε εξ αποστάσεως. Υγιαίνετε.
Αγαπητός σας
Αθανάσιος Διάκος.
Υ.Γ: Γιάννη Αλεξανδρή και πατέρα Γεωργάκη, ατοί σας να πάρετε τους ανθρώπους και εν τω άμα να μου ευρεθήτε εδώ».
Η επιστολή του Αθανασίου Διάκου φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Λυκούρεσι Βοιωτίας.
Το Ευαγγέλιο του Ησαϊου Σαλώνων, του Εθνεγέρτη της Ρούμελης, Επισκόπου Αμφίσσης, αδελφού της Μονής του Οσίου Λουκά στο οποίο ο εθνομάρτυς αρχιερέας στις 27 Μαρτίου 1821 όρκισε τους αγωνιστές στην ιστορική Ιερά Μονή Οσίου Λουκά Βοιωτίας προκειμένου να εξορμήσουν στον αγώνα που αποσκοπούσε στην αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού και στην απόκτηση της ελευθερίας .Το έφερε πάντοτε πάνω του κι όταν σκοτώθηκε στη μάχη της Αλαμάνας μαζί με τον Αθανάσιο Διάκο στις 23 Απριλίου 1821 αυτό έμεινε σα μεγάλο ενθύμιο και φυλασσεται στην Ιερά Μονή του Οσίου Λουκά.
Η πιστόλα του Αθανασίου Διάκου, αυτό το ιστορικό κειμήλιο βρίσκεται στην Ιερά Μονή του Όσιου Λουκά .
Η παράδοση λέει οτι είναι από τα άρματα του Αθανάσιου Διάκου που πολέμησε στην Αλαμάνα την άνοιξη του 1821.
Τα αντίγραφα αυτής της επιστολής ,του Ιερού Ευαγγελίου και της πιστόλας μέλη του ΚΕΔ τα κρατούσαν στην παρέλαση.