
Εγκαίνια της Ιστορικής και Λαογραφικής Συλλογής Οινοφύτων στο Κέντρο Εκκλησιαστικής Διακονίας
Εγκαίνια της Ιστορικής και Λαογραφικής Συλλογής Οινοφύτων στο Κέντρο Εκκλησιαστικής Διακονίας .
Ένας ζωντανός χώρος μνήμης και πολιτισμού
Με ιδιαίτερη συγκίνηση και σε κλίμα χαράς πραγματοποιήθηκαν το Σάββατο 14 Ιουνίου 2025 τα εγκαίνια της Ιστορικής και Λαογραφικής Συλλογής Οινοφύτων, η οποία στεγάζεται στο Κέντρο Εκκλησιαστικής Διακονίας Οινοφύτων και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του έργου και των δράσεών του. Η ημέρα συνέπεσε με τον Εσπερινό της εορτής του Αγίου Ιερωνύμου, κατά την οποία ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος Β΄ άγει τα ονομαστήριά του, προσδίδοντας στον εορτασμό ξεχωριστή πνευματική και τοπική σημασία, καθώς γιόρτασε για πρώτη φορά στη γενέτειρά του, στον Ιερό Ναό Αγίου Σπυρίδωνος Οινοφύτων.
Η Συλλογή αυτή είναι καρπός του οράματος και της ευλογημένης πρωτοβουλίας του Μακαριωτάτου, Προέδρου του Ιδρύματος, με στόχο τη διάσωση και ανάδειξη της ιστορικής συνέχειας και πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου. Το Κέντρο Εκκλησιαστικής Διακονίας, ιδρυθέν το 2008 με τη μέριμνά του, συνεχίζει την πορεία του με πνευματική καθοδήγηση και κοινωνική προσφορά. Με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος κ. Γεωργίου, καθώς και πλήθους εθελοντών και συνεργατών, προσφέρει δωρεάν δράσεις που ενώνουν την πίστη με την παιδεία και την παράδοση.
Η Συλλογή εκτείνεται σε δύο εκθεσιακούς χώρους. Στον κάτω χώρο αναδεικνύονται πρόσωπα και στιγμές από τη διαχρονική ιστορία των Οινοφύτων, ενός τόπου γνωστού ήδη από την αρχαιότητα. Παρουσιάζονται ιστορικά στοιχεία και τεκμήρια που φωτίζουν τη συμμετοχή κατοίκων σε σημαντικές ιστορικές περιόδους, όπως η Επανάσταση του 1821, η Μικρασιατική Εκστρατεία, ο Πόλεμος του 1940 και η Κατοχή. Παράλληλα, τιμώνται πρόσωπα που διαμόρφωσαν τη νεότερη τοπική ταυτότητα: ιερείς, κοινοτάρχες, δήμαρχοι και πολίτες που άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους στην κοινωνική, εκκλησιαστική και πολιτική ζωή των Οινοφύτων.
Η παρουσίαση του υλικού αποσκοπεί όχι απλώς στην ενημέρωση, αλλά στη διατήρηση της συλλογικής μνήμης και στην ανάδειξη της διαχρονικής ταυτότητας του τόπου. Ο επισκέπτης αντικρίζει ανθρώπους που έζησαν και αγωνίστηκαν, και μέσω αυτών αναγνωρίζει την πολιτισμική του κληρονομιά. Εδώ, τα Οινόφυτα προβάλλονται όχι απλώς ως γεωγραφικός τόπος, αλλά ως κοινότητα μνήμης και συνέχειας.
Στον επάνω όροφο, στον χώρο της ιματιοθήκης, παρουσιάζονται αυθεντικές παραδοσιακές φορεσιές του 19ου και 20ού αιώνα, καθώς και πιστά αντίγραφα, με έμφαση στις γυναικείες αρβανίτικες φορεσιές της Αττικοβοιωτίας. Ξεχωριστή θέση κατέχει η αυθεντική πάλα (σπάθα) του Γιάννη Λιάπη – Μαρκοπουλιώτη, αξιωματικού της Βασιλικής Φάλαγγας και προγόνου της πλειονότητας των κατοίκων του χωριού.
Η Συλλογή δεν είναι ένα στατικό μουσείο, αλλά ένας ζωντανός οργανισμός πολιτισμού και μνήμης. Δεν παρουσιάζει απλώς λαογραφία, αλλά ζωές. Αναδεικνύει το νήμα που ενώνει τις γενιές. Μέσα από κάθε φορεσιά, κάθε σημείωση, κάθε φωτογραφία ξεπροβάλλει η καθημερινότητα και η αξιοπρέπεια των προγόνων μας.
Με τιμή και σεβασμό εκτίθεται και η αρχιερατική στολή του Μακαριωτάτου, συνοδευόμενη από φωτογραφίες από την παιδική του ηλικία έως σήμερα, ως σύμβολο της πνευματικής του πορείας και της βαθιάς του σχέσης με τον τόπο καταγωγής του.
Ο γενικός συντονισμός, η ιστορική έρευνα, η τεκμηρίωση και η επιμέλεια της Συλλογής ανήκουν στη Διευθύντρια κ. Σοφία Λιάπη-Ράπτη, ενώ τη Μουσειολογική και Μουσειογραφική Μελέτη υπογράφουν οι κ. Ηλίας Παπαγεωργίου και Παντελής Φελέρης.
Με ιδιαίτερη συγκίνηση, ο Μακαριώτατος απένειμε την ανώτατη τιμητική διάκριση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών – το παράσημο της Αγίας Φιλοθέης – στην κυρία Σοφία Λιάπη-Ράπτη για την ακούραστη προσφορά της στην εύρυθμη λειτουργία του φορέα, καθώς και την εμπνευσμένη επιμέλειά της στη συγκρότηση της έκθεσης. Αναφέρθηκε δε στην πολύτιμη βοήθεια των εθελοντών που είναι πάντοτε παρόντες με ανιδιοτελή διάθεση και ενεργή συμμετοχή, προσφέροντας τον χρόνο και τη φροντίδα τους όχι μόνο σε εκδηλώσεις, αλλά σε κάθε πτυχή της καθημερινής λειτουργίας και προετοιμασίας του Κέντρου.
Τιμητικά αναμνηστικά απονεμήθηκαν στους κυρίους Ηλία Παπαγεωργίου και Παντελή Φελέρη για τη μουσειολογική και μουσειογραφική μελέτη της Συλλογής, έργο που συνδύασε επιστημονική τεκμηρίωση με σεβασμό στην ιδιαιτερότητα του χώρου και του περιεχομένου. Αντίστοιχα για την κυρία Παναγιώτα Αποστόλου απονεμήθηκε τιμητικό αναμνηστικό για τον καλαίσθητο και λειτουργικό γραφιστικό σχεδιασμό, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στην αισθητική συνοχή και την επικοινωνιακή αρτιότητα της παρουσίασης.
Τιμητικά αναμνηστικά απονεμήθηκαν επίσης σε συμπολίτες που προσέφεραν πολύτιμες πληροφορίες ή οικογενειακά κειμήλια, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη συγκρότηση του εκθεσιακού περιεχομένου με μνήμη, ευγνωμοσύνη και σεβασμό.
Η εκδήλωση πλαισιώθηκε μουσικά από την Παιδική Χορωδία Παραδοσιακής Μουσικής του Κέντρου, υπό τη διεύθυνση του κ. Γεωργίου Στέρπη και τη συμμετοχή του π. Αγγέλου Κυριάκου. Η χορωδία απέδωσε με ευαισθησία και ζωντάνια τραγούδια από τη Ρούμελη, τη Μακεδονία και τη Θράκη.
Τον αγιασμό των εγκαινίων τέλεσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος κ. Γεώργιος, ο οποίος, στον σύντομο λόγο του, αναφέρθηκε στη σημασία της έκθεσης ως ζωντανού φορέα μνήμης και πολιτιστικής συνέχειας. Παρέστησαν Μητροπολίτες, Βοηθοί Επίσκοποι, καθώς και πλήθος επισήμων και προσκεκλημένων: η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων κα. Σοφία Ζαχαράκη, η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας κα. Ειρήνη Αγαπηδάκη, ο Υφυπουργός Εσωτερικών κ. Βασίλης Σπανάκης, ο Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. Θανάσης Μπούρας, ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων κ. Γιώργος Καλαντζής, η Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Στερεάς Ελλάδας κα. Λουκία Θεοδώρου, ο Αντιπεριφερειάρχης Βοιωτίας κ. Γεώργιος Ντασιώτης, η Αντιπεριφερειάρχης Τουριστικής Ανάπτυξης κα. Φανή Παπαθωμά, οι Βουλευτές κ. Ελευθέριος Κτιστάκης και κ. Γεώργιος Μουλκιώτης, ο Δήμαρχος Τανάγρας κ. Βασίλειος Περγάλιας, καθώς και όλοι οι Δήμαρχοι της Βοιωτίας. Παρόντες επίσης ήταν αυτοδιοικητικοί, εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων και της Ελληνικής Αστυνομίας, ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιος Καραγεωργούδης με αντιπροσωπεία Καθηγητών, ακαδημαϊκοί, κληρικοί, Διευθυντές Ιδρυμάτων, εκπρόσωποι της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και πλήθος πιστών από την τοπική κοινωνία και άλλες περιοχές. Χαιρετισμούς απηύθυναν η Υπουργός Παιδείας κα. Σοφία Ζαχαράκη, ο Αντιπεριφερειάρχης Βοιωτίας κ. Γεώργιος Ντασιώτης και ο Δήμαρχος Τανάγρας κ. Βασίλειος Περγάλιας, οι οποίοι εξήραν τη σημασία της Συλλογής για την ανάδειξη της τοπικής ιστορίας και την ενίσχυση της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου.
Η Διευθύντρια του Κέντρου Εκκλησιαστικής Διακονίας Οινοφύτων εξέφρασε από καρδιάς τη βαθιά της ευγνωμοσύνη προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμο Β΄, τονίζοντας πως η σκέψη του, η ευχή του και η πνευματική παρουσία του συντροφεύουν κάθε βήμα του Κέντρου και πως η ημέρα των εγκαινίων φέρει το αποτύπωμα της αγάπης και της εμπιστοσύνης του.
Θερμές ευχαριστίες απηύθυνε και στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος κ. Γεώργιο, για τη διακριτική και στοργική του στήριξη όλα αυτά τα χρόνια.
Ευχαρίστησε επίσης όλους όσοι προσέφεραν με προθυμία και αγάπη τη βοήθειά τους για την προετοιμασία και την επιτυχία της εκδήλωσης, καθώς και τους φίλους και συνεργάτες που στάθηκαν σταθερά δίπλα στο έργο του Κέντρου.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη Θεολόγο Αλεξανδράκη, Διευθυντή του Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμορφώσεως, και στον Πρωτοπρεσβύτερο πατέρα Εμμανουήλ Παπαμικρούλη για την πρόθυμη και έμπρακτη στήριξή τους.
Θερμές ευχαριστίες απηύθυνε ακόμη στον Δήμο Τανάγρας, στον Δήμαρχο κ. Βασίλειο Περγάλια και στον Αντιδήμαρχο κ. Νικόλαο Βρατσιώτη για την πολύτιμη υποστήριξή τους, όπως και στην Πυροσβεστική Υπηρεσία Οινοφύτων για την τεχνική της συνδρομή.
Ευχαρίστησε επίσης θερμά το Αστυνομικό Τμήμα Σχηματαρίου και ιδιαίτερα τον Διοικητή του, κύριο Παναγιώτη Κιούση, για την πολύτιμη συνδρομή τους στη λήψη των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη εξέφρασε στους εθελοντές του Κέντρου, που με υπευθυνότητα, διακριτικότητα και συνέπεια στέκονται δίπλα σε κάθε δραστηριότητα και εκδήλωση, στηρίζοντας έμπρακτα το έργο του Κέντρου. Στο πλαίσιο των προσφορών τους, αξίζει να σημειωθεί και η ευγενική δωρεά εμφιαλωμένων νερών από τους κ. Χρήστο και Περικλή Βρατσιώτη, καθώς και η προσφορά ειδών υγειονομικής προστασίας septona κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης από την κα. Ευαγγελία Ζαχάρη.
Κλείνοντας, αναφέρθηκε με συγκίνηση στους γονείς της, που μαζί με τον Μακαριώτατο ,από τα παιδικά της χρόνια της ενέπνευσαν την αγάπη για τον τόπο, τις ρίζες και την παράδοση. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε:
«Μέσα από τις διηγήσεις τους, άρχισα να αγαπώ τον τόπο πριν ακόμη τον περπατήσω.
Άκουσα ιστορίες που έγιναν για μένα γνώση, μνήμη και βαθιά αγάπη.
Δεν επιθυμούν να γίνει λόγος για εκείνους. Μα κάθε μου βήμα κουβαλά τη δική τους σιωπηλή παρουσία.»
Και κατέληξε λέγοντας:
«Όπως με δίδαξαν να αγαπώ τις ρίζες μου, έτσι αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για όλους όσοι τις κρατούν ζωντανές με πράξεις και παρουσία.
Ανάμεσά σας βλέπω τη συνέχεια αυτής της αγάπης.»
Η Ιστορική και Λαογραφική Συλλογή Οινοφύτων θα παραμένει ανοιχτή για το κοινό κατά τις ώρες λειτουργίας του Κέντρου Εκκλησιαστικής Διακονίας Οινοφύτων, ενώ για ομαδικές επισκέψεις και ξεναγήσεις υπάρχει δυνατότητα προγραμματισμού κατόπιν συνεννόησης.
Ως ζωντανός φορέας μνήμης, η Συλλογή θα συνεχίσει να εμπλουτίζεται με εκθέματα, μαρτυρίες και αρχειακό υλικό, ακολουθώντας τον παλμό της κοινότητας και διατηρώντας ζωντανή τη μνήμη του τόπου.

