Έλαβαν μέρος

ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940

Έλαβαν μέρος  οι Οινοφύτες

1. Βρατσιώτης Νικόλαος   του Χρήστου και της Μαριέτας (Γιοσδέκου )  1911 -2000

Σύζυγος : Δήμητρα Βρατσιώτη ( Αλέξανδρος Λιάπης ) 1910

Τέκνα : Βρατσιώτης Χρήστος 1939 – Βρατσιώτη Ελευθερία 1945

 

2. Δάβρης Γεώργιος του Ιωάννου και της Παρασκευής  1914-1986 Ανάπηρος πολέμου

Σύζυγος : Δάβρη Ειρήνη (Χρήστος &Μαριέτα Βρατσιώτη ) 1914-1986

Τέκνα : Ιωάννης Δάβρης 1942 – Δάβρης Κωνσταντίνος 1945

 

3. Δάβρης Αντώνιος του Δημητρίου και της Βασιλικής 1912-1/9/1962 ΟΜΗΡΟΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Σύζυγος: Μαρία (Αλέξανδρου Καββά ) 1904 -1985

Τέκνο: Δημήτριος Δάβρης  1937-1/9/1962

 

4. Κατσιφής Νικόλαος  του Δημητρίου και της Διαμάντως  1912-1985

Σύζυγος : Κατσιφή Αναστασία (Βασίλειος Λαψάνης ) 1910 -1965

Τέκνα : Κατσιφή Κατίνα 1942 – Κατσιφής Ιωάννης 1948 –Κατσιφής Διαμάντης 1950

 

5. Κατσιφής Γεώργιος του Δημητρίου και της Διαμάντως 1909-1975

Σύζυγος : Κατσιφή Παρασκευή (Παύλου Παπαμήτρου ) 1913

Τέκνα : Κατσιφής Δημήτριος 1936 – Κατσιφής Παύλος 1944

 

6. Λιάπης Μιλτιάδης  του Αλέξανδρου και της Παρασκευής  ( Σταματίου Νίκα )1913 -2007

Σύζυγος : Βασιλική Λιάπη ( Σωτήριος Σκλιάς ) 1924

Τέκνα : Αλέξανδρος Λιάπης 1948 – Λιάπη Ευαγγελία 1952

 

7. Λιάπης Σωτήριος του Αλέξανδρου και της Παρασκευής  (Σταματίου Νίκα )1914 -1986

Σύζυγος : Λιάπη Ευσταθία (Γεωργίου Νίκα )1923

Τέκνα : Λιάπη Ελευθερία 1945 – Λιάπης Σπυρίδων 1947 – Λιάπη Ευαγγελία 1951

 

8. Λίτσας Ηλίας του Δημητρίου και της Χριστίνας  (Λάμπρου Σιδέρη ) 1913 -1988

Σύζυγος : Ελένη Λίτσα (Σπύρος Λεμπούσης ) 1922 -2001

Τέκνα : Δημήτριος Λίτσας 1945 – Παρασκευή Λίτσα 1947 – Χριστίνα Λίτσα 1950 – Σοφία Λίτσα 1952

 

9. Μπιλιώνας Κωνσταντίνος του Δημητρίου και της Μαρίας  Γέννηση :1908  Φονεύθηκε στις 1/4/1941

Σύζυγος : Μπιλιώνα Πηγή (Γεωργίου Καλογράνη ) 1904 -1967

 

10. Νίκας Αναστάσιος  του Νικολάου και της Φλώρας ( Γ.Μπαλόκα )  1914-2002  Ανάπηρος πολέμου

Πολέμησε στην πρώτη γραμμή στο αλβανικό μέτωπο , όπου και τραυματίστηκε στην Τρεμπεσίνα και έμεινε ανάπηρος για τα υπόλοιπο της ζωής του κατά 45%.

Σύζυγος : Νίκα Αλεξάνδρα (Σπύρος Σιδέρης )

Τέκνα : Νίκας Ιωάννης 1943 –Αντωνία Νίκα 1950

 

11. Νίκας Σωτήριος του Νικολάου και της Φλώρας  (Γ.Μπαλόκα ) 1912 – 2/1/1987

Ήταν στο βαρύ πυροβολικό .Έλαβε μέρος στη μάχη στο Καλπάκι. Επέστρεψε  περπατώντας από την Αλβανία μέχρι τα Οινόφυτα .

          Σύζυγος : Νίκα Αλεξάνδρα (Ιωάννη Βλαχαϊτη)1913-2002

          Τέκνα : Κατίνα Νίκα 1937 –Νικόλαος Νίκας 1939-Αθανάσιος Νίκας 1948

 

12. Παπαγιάννης (Παπαϊωάννου)Ταξιάρχης του Αντωνίου και της Ευαγγελίας 1913 -8/11/1996

Σύζυγος : Παπαϊωάννου Σταυρούλα (Αναστασίου Δρίτσα ) 1919

Τέκνα : Χρήστος Παπαϊωάννου  1944 -Μαρία  Παπαϊωάννου 1946 –Αντώνιος  Παπαϊωάννου 1948

 

13. Παπασωτηρίου   Γεώργιος του Κωνσταντίνου και της Άννας 1911-5/7/1994     Τραυματίας πολέμου

 

14. Σκλιάς Δημήτριος του Ιωάννη και της Βασιλικής 1910-12/10/1987

Σύζυγος : Σκλιά Μελπομένη (Γεώργιος Κατσιφής ) 1914-1994Τέκνα :Βασιλική 1934 , Ιωάννης 1936,Ασπασία 1938 , Γεώργιος 1944 , Αθανάσιος 1949

 

15. Ταμπουρατζής  Σωτήριος του Χρήστου και της Αλεξάνδρας 1924  Ανάπηρος πολέμου Σύζυγος :Ειρήνη Ταμπουρατζή

Τέκνα : Σπυρίδων , Πάτρα , Αικατερίνη

 

16. Τσαπάρας Θεόδωρος του Ανδρέα και της Σταυρούλας (Νικολάου Νίκα )16/7/1917 -11/5/2006 Τιμήθηκε με το αναμνηστικό μετάλλιο πολέμων περιόδου 1940-1941 για την προσφορά αξιόλογης υπηρεσίας στην πατρίδα.

Σύζυγος : Τσαπάρα Παρασκευή ( Αθανασίου Λιάπη ) 1929-1953

Τέκνα : Ανδρέας Τσαπάρας 1954 , Αθανασία Τσαπάρα  1959

 

Τραυματίστηκαν στον πόλεμο του 1940

1. Δάβρης Γεώργιος του Ιωάννου και της Παρασκευής  1914-1986 Ανάπηρος πολέμου

Σύζυγος : Δάβρη Ειρήνη (Χρήστος &Μαριέτα Βρατσιώτη ) 1914-1986

Τέκνα : Ιωάννης Δάβρης 1942 –Δάβρης Κωνσταντίνος 1945

 

2. Νίκας Αναστάσιος  του Νικολάου και της Φλώρας ( Γ.Μπαλόκα )  1914 -2002  Ανάπηρος πολέμου

Πολέμησε στην πρώτη γραμμή στο αλβανικό μέτωπο , όπου και τραυματίστηκε στην Τρεμπεσίνα και έμεινε ανάπηρος για τα υπόλοιπο της ζωής του κατά 45%.

Σύζυγος : Νίκα Αλεξάνδρα (Σπύρος Σιδέρης )

Τέκνα : Νίκας Ιωάννης 1943 –Αντωνία Νίκα 1950

 

3. Παπασωτηρίου Γεώργιος  του Κωνσταντίνου και της Άννας 1911-5/7/1994  Ανάπηρος πολέμου

 

4. Ταμπουρατζής Σωτήριος του Χρήστου και της Αλεξάνδρας 1924  Ανάπηρος πολέμου

Σύζυγος : Ειρήνη Ταμπουρατζή

Τέκνα : Σπυρίδων , Πάτρα , Αικατερίνη

 

Φονεύτηκαν στον πόλεμο του 1940

1. Μπιλιώνας Κωνσταντίνος  του Δημητρίου και της Βασιλικής 1908 -1/4/1941. Τόπος θανάτου: Ύψωμα Μπούμπεσι – 29ο Σύνταγμα Πεζικού.

Σύζυγος : Μπιλιώνα Πηγή (Γεωργίου Καλογράνη ) 1904 -1967

 

Απαχθέντες ως όμηροι στη Γερμανία

Οι χωρίς εβραϊκή καταγωγή ΄Ελληνες όμηροι (οι περισσότεροι κάτω των τριάντα χρόνων, συμπεριλαμβανομένων και εφήβων 16-19 ετών), που εστάλησαν εκτός Ελλάδας σε στρατόπεδα και φυλακές, μπορούν να διακριθούν σε αξιωματικούς , σε κατηγορούμενους για αντιστασιακή δράση και για αριστερά/κομμουνιστικά φρονήματα, και στους άτυχους που απλώς βρέθηκαν τη λάθος ώρα σε λάθος μέρος, δηλαδή σε κάποιο από τα μπλόκα που αποτελούσαν συνήθη τακτική των αρχών κατοχής και των Ελλήνων συνεργατών τους.

Οι μαζικότερες αποστολές Ελλήνων ομήρων για καταναγκαστική εργασία πραγματοποιήθηκαν από τα τέλη του 1943 και κυρίως το καλοκαίρι του 1944, καθώς οι τεράστιες ανθρώπινες απώλειες στα πολεμικά μέτωπα είχαν ουσιαστικά αποστερήσει τη Γερμανία από εργατικά χέρια.

Μια μεγάλη αποστολή έφυγε από το Ρουφ στις 25 Μαΐου 1944 μεταφέροντας 850 άντρες και 61 γυναίκες από το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου με προορισμό τα ναζιστικά κάτεργα .Επιβιβάστηκαν ανα 30-40 άτομα σε φορτηγά βαγόνια για ένα ταξίδι που διαρκούσε αρκετές ημέρες με τους ¨σκλάβους εργάτες ¨ να υποφέρουν από την έλλειψη νερού και φαγητού. Στη Gera της Θουριγγίας ,τα βαγόνια των ανδρών χωρίστηκαν από τα βαγόνια των γυναικών .(Χ.Σωτήρχου )

Ανάμεσά τους , 4 άντρες από τα Οινόφυτα (Στανιάτες ) και 3 γυναίκες.

1. Δάβρης Αντώνιος 1912-1962 του Δημητρίου και της Βασιλικής 1912 -1/9/1962

Σύζυγος : Δάβρη Μαρία (Αλέξανδρος Καββάς) 1904-1985   Τέκνα : Δάβρης Δημήτριος 1937-1962

Σκοτώθηκε μετά από ανατροπή του γεωργικού ελκυστήρα  μαζί με τον γιό του την 1/9/1962

2. Σκλιάς Θεοφάνης 1901-1945 του Περικλή και της Κυριακούλας (Γεωρ. Σταμέλλου) . 1901–1945

Σύζυγος : Σκλιά Αικατερίνη (Ιωάννου Παπαγιάννη )1903 -1968

Τέκνα : Σκλιάς Ιωάννης 1927 – Σκλιάς Σταύρος 1936

3. Σκλιάς Αριστείδης 1902-1945 του Θεοδώρου και της Μαρίας 1902 -6/3/1945

Σύζυγος : Κωνσταντίνα Σκλιά (Λουκά Λιάπη ) 1906

Τέκνα : Μαρία Σκλιά 1932 -Σωτηρία Σκλιά 1934 – Θεόδωρος Σκλιάς 1937

 

4. Βρατσιώτης Περικλής 1924-3/6/1945 του Αποστόλη και της Χρυσούλας (Περικλή Σκλιά )

 

4. Γεωργία Σκλιά – Κακούτη 1910 (σύζυγος Γεωργίου Κ.Κακούτη),νούμερο 41279 /1637

4. Αναστασία Κακοὐτη  του Γεωργίου και της Γεωργίας 29-9-1925 , νούμερο 41280 /1638

4. Κωνσταντίνα Κακούτη του Γεωργίου και της Γεωργίας 9-10-1928 .Νούμερο 41289/1647 .Στη λίστα των 61 είναι μια από τις 4 μικρότερες  σε ηλικία .Ετών 15 .

Οι γυναίκες  οδηγήθηκαν στο στρατόπεδο Ravensbruk  και στη συνέχεια στο CC Buchenwald ( στρατόπεδο εργασίας στη Λειψία ) HASAG Leipzig ενώ οι άντρες στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νοϊενγκάμε» (KZ Neuengamme) .

ΕΙΔΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΠΟ ΑΘΗΝΑ, άφιξη 4.6.1944.

 

Oι γερμανικές αρχές υπέβαλαν τις γυναίκες σε καταναγκαστική εργασία υπό συνθήκες που συχνά οδηγούσαν στο θάνατό τους. Γερμανοί γιατροί και ιατρικοί ερευνητές χρησιμοποιούσαν γυναίκες και για ανήθικα ιατρικά πειράματα.

Στο περιοδικό Νέα Γενιά στις 15/8/1945 δημοσιεύεται η αφηγηματική μαρτυρία της μαθήτριας Ανθούλας Λαλοπούλου και της φοιτήτριας της ΑΣΚΤ Λόλας Βαρβέρη δύο εκ των 61 γυναικών.(Χ .Σ. Σωτήρχου )

   « Πέμπτη μεσημέρι 25 του Μάη του 43 (1944) ..

Φεύγουμε από το Χαϊδάρι 800 περίπου άνδρες και 61 γυναίκες τραγουδώντας τα γνωστά επαναστατικά τραγούδια ενώ οι Γερμανοί με λύσσα προσπαθούν κι αυτή ακόμα τη στιγμή να μας σπάσουν το ηθικό .

 

Τσουβαλιασμένοι 30 ή 40  σε κάθε φορτηγό βαγόνι.Λίγα σάπια κουκιά και λίγο ψωμί για όλο το ταξίδι προς τα κάτεργα . Μια συγκινητική παρένθεση αυτού του απαίσιου ταξιδιού είναι η Γιουγκοσλαβία.Φίλοι Γιουγκοσλάβοι άνθρωποι του Λαού , αψηφώντας κάθε κίνδυνο ορμούν και μας φιλεύουν μέσα απ’τα συρματοπλεγμένα παραθυράκια. Τέλος φτάνουμε στη μισητή και αφιλόξενη Γερμανία.Στη Γκέρα σ’ένα σταθμό κοντά στη Βεϊμάρη , χωρίζουν τα βαγόνια των ανδρών και μεις φτάνουμε σ’ένα από τα χειρότερα στρατόπεδα συγκέντρωσης του χιτλερισμού ,στα κάτεργα του Φάβενσμπούργκ , στη Β. Γερμανία .

4 Ιούνη Φάβενσμπουργκ –Μαύρος ουρανός , μαύρη γη , μαύρες και οι παράγκες των σκλάβων που κινούνται σαν ζωντανοί σκελετοί μεσ’την απέραντη παγωνιά του καλοκαιριού.

Και να τώρα κι εμείς δεν είμαστε παρά νούμερα 41270 , 41293 , 41923… με τα πελώρια Χ στις πλάτες , μ’ένα σκουριασμένο πιάτο στη ζώνη κι ένα ξύλινο κουτάλι σέρνοντας τα βαρειά τσόκαρα.

Πρωινό προσκλητήριο στις 3 τουρτουρίζοντας από το κρύο περιμέναμε με το μοναδικό βαμβακερό μας φουστάνι τις Εσεσίτισσες (γυναίκες των Ες Ες ) πνιγμένες στα ζεστά τους μάλλινα .Κι όταν σέρναμε το βαρύ οδοστρωτήρα σαν ανθρώπινα άλογα ,παίρναμε κουράγιο σιγοτραγουδώντας μεσ’από τα δόντια μας .

20 του Ιούλη.Το μέτωπο έχει ανάγκη από άνδρες , μα και τα εργοστάσια από εργατικά χέρια .

Ευτυχώς οι «καλοί» Έλληνες ,οι «πραγματικοί » πατριώτες φρόντισαν να μας στείλουν στην κατάλληλη στιγμή .Εμείς θα συμπληρώσουμε το κενό στη φάμπρικα .

Το νέο μας στρατόπεδο είναι η Λειψία και η καινούργια μας  δουλειά είναι να φτιάχνουμε βόλια για να χτυπούν τα’αδέρφια μας.

Με πόσους κόπους και αγωνίες καταφέρναμε να βγάζουμε τη μισή παραγωγή .Πόση προσοχή για να μην πιαστούμε επ’αυτοφόρο οι  «τρελές » Ελληνίδες , όπως μας έλεγαν.Αλλά και τι εθνική περηφάνια για μας  να μισερεύεται η πολεμική παραγωγή των Ναζήδων από το τμήμα των Ελληνίδων. Ο Γερμανός υπεύθυνος του τμήματος στέλνεται γι’αυτό στο μέτωπο και στη θέση του μας ήρθε άλλος ναζιστής . Μα τίποτα η παραγωγή δεν ανεβαίνει ούτε με την τρομοκρατία ούτε με το ξύλο . 150 χιλιάδες σφαίρες λιγότερες τη μέρα .Το ηθικό και η στάση  των Ελληνίδων προκαλεί το θαυμασμό των επιστρατευμένων ξένων εργατών και πολλές φορές κι αυτών των Γερμανών.

Μια νεόβραστη σούπα από σάπια και σκουληκιασμένα καρότα για το μεσημέρι , ένα κομμάτι «ψωμί » με ίχνη μαργαρίνης για το βράδυ ήταν το καθημερινό μας συσσίτιο . Κι όταν τα ξημερώματα  ύστερα από 5ωρο ύπνο που δεν μας ξεκούραζε , ακούγαμε το απαίσιο προσκλητήριο πεταγόμαστε ιδρωμένες από νυχτερινό πυρετό στον παγωμένο αέρα της Σαξωνίας .Επιστημονική μέθοδος σιγανής μα σίγουρης εξόντωσης .

Όμως έπρεπε να ζήσουμε. Παλεύει ο λαός κάτω στην Ελλάδα για τη ζωή τη διατήρησή του. Παλεύαμε και μείς με τα δικά μας μέσα για τη διατήρησή μας. Κουταλιά-κουταλιά γεμίζει το δεύτερο πιάτο της άρρωστης από εξάντληση. Με τη σειρά σου δίνεις τη φέτα σου για την άρρωστη συντρόφισσά σου. Έτσι θα την γλυτώσεις από το κρεματώριο όπου καιγόταν κάθε άχρηστη για δουλειά. Και αντί για κλάμα λίγα τραγούδια με τις κρατούμενες στον ίδιο σκοπό αλλά σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες των άλλων λαών μας έδιναν ελπίδες και θάρρος».

13 του Απρίλη 1945. 13 ΜΕΡΟΝΥΧΤΑ πορείας μισόγυμνες κάτω από βροχή στην παγωνιά της Γερμανίας. Νηστικές. Το τριφύλλι μοναδική μας τροφή. Σαν τα κτήνη 3 ώρες λήθαργος στις κρύες ρεματιές, ήταν η μοναδική ανάπαυση στο 24ωρο της πορείας. Βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή και τα αεροπλάνα μας πολυβολούν, γιατί είμαστε το προκάλυμμα του πεζικού των Ες-Ες. Ήρθε στιγμή που ευχηθήκαμε το θάνατο για λύτρωση.

Μα να ένα σούρουπο κάτω κει σ΄ένα χωριό κυματίζουν λευκές σημαίες, δεν πιστεύαμε στα μάτια μας. Οι φρουροί μας εξαφανίζονταν. Λίγα χιλιόμετρα ακόμα και είμαστε λεύτερες των Αμερικανών. Λεύτερες, Πόσο καιρό περιμέναμε αυτή τη στιγμή και τώρα που ήρθε δεν είχαμε τη δύναμη να χαρούμε.

Λεύτερες, αλλά οι περισσότερες συντρόφισσές μας λείπουν. Χάθηκαν μέσα στο σάλο της φυγής. Χρειάστηκαν πολλοί κόποι για να τις ξαναβρούμε, γιατί οι σύμμαχοι δεν μας διέθεταν τα μέσα. Χρειάστηκαν μήνες για να συνέλθουμε και να γίνωμε πάλι ζωντανοί άνθρωποι. Σ΄ αυτό πολύ μας βοήθησαν οι Έλληνες της Αμερικής που υπηρετούσαν στον Αμερικανικό στρατό δείχνοντας συγκινητικό ενδιαφέρον για τις πολιτικρατούμενες πατριώτισσές τους. Δεν μπορούμε όμως να πούμε το ίδιο και για το στρατιωτικό αποσταλμένο της πατρίδας μας λοχαγό Δίπλαρο, που ήρθε, είδε και απήλθε. Μόνες πάλι έπρεπε να φροντίσουμε για την επιστροφή μας.

Ύστερα από πολλές ταλαιπωρίες μια ομάδα από μας ακολούθησε μια αποστολή Γιουγκοσλάβων για να γυρίσουμε γρηγορότερα. Διασχίζοντας τη Γιουγκοσλαβία, ξαναβρήκαμε και πάλι το φιλόξενο λαό να μας εφοδιάζει σ΄ ότι είχαμε ανάγκη. Αυτή τη φορά χωρίς το φόβο του γερμανικού όπλου, αλλά με ενθάρρυνση του επίσημου κράτους. Πόσο διαφορετική η κατάσταση στην Ελλάδα. Καμία στοργή, κανένα ενδιαφέρον, καμία διάκριση ανάμεσα στους εθελοντές εργάτες και στα θύματα των Γερμανών και των Ελληνόφωνων οργάνων τους ».

Όπως θυμάται η πρώην κρατούμενη του Ράβενσπρουκ Μαρία Τσισκάκη-Γαλιατσάτου στο βιβλίο της , «Ελληνίδες σε ναζιστικά στρατόπεδα», σε στιγμές μεγάλης απογοήτευσης και κατάθλιψης οι κρατούμενες τραγουδούσαν σκοπούς της πατρίδας. Αυτό τους είχε βοηθήσει «να ξεπεράσουν τους εξευτελισμούς και τα βασανιστήρια με το κεφάλι ψηλά.»

Φαίνεται ίσως παράξενο, αλλά το αγαπημένο τραγούδι των Ελληνίδων, που σχεδόν όλες τους είχαν μεταφερθεί στο Ράβενσμπρουκ, επειδή συμμετείχαν στην Εθνική Αντίσταση, ήταν η «Ψαροπούλα».

Απαχθέντες ως όμηροι στη Γερμανία που δεν επέστρεψαν

Το Neuengamme (Νοϊενγκάμε ) ήταν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Βόρειας Γερμανίας με 86 παραρτήματα, τα οποία απλώνονταν ως τα δανέζικα σύνορα. Σκοπός τους ήταν η τροφοδότηση της γερμανικής βιομηχανίας με εργατικό δυναμικό.

 «Τα Ες-Ες μετέφεραν κρατούμενους απ’ όλη την Ευρώπη για καταναγκαστική εργασία στα κέντρα συγκέντρωσης του Γ´ Ράιχ. Αυτό ισχύει και για τους 850 Έλληνες στο Neuengamme . Τους μετέφεραν εδώ για να αναπληρώσουν γερμανούς εργάτες που έλειπαν από την πολεμική βιομηχανία». ( Αλίν Μπέσμαν)

Μαζί με κρατούμενους από 28 άλλες χώρες , οι Έλληνες όμηροι εργάστηκαν σε οχυρωματικά έργα στην περιοχή της Βρέμης και των γερμανοδανέζικων συνόρων , σε εργοστάσια ολόκληρης της Βόρειας Γερμανίας ,στα χαλυβουργεία του Braunscheweig , στην παραγωγή πολεμικού υλικού και στον καθαρισμό των δρόμων του Αμβούργου από τα ερείπια που άφηναν πίσω οι βομβαρδισμοί του RAF.

Το Neuengamme , όπως και όλα τα υπόλοιπα στρατόπεδα συγκέντρωσης εντός της Γερμανίας, δεν ήταν στρατόπεδο μαζικής εξόντωσης όπως πχ. το Άουσβιτς στην Πολωνία και το Μάλι Τρόστενετς στη Λευκορωσία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν γινόντουσαν βασανιστήρια , εκτελέσεις κρατουμένων στην αγχόνη ή στο θάλαμο αερίων.

Οι περισσότεροι θάνατοι όμως οφείλονταν σε υποσιτισμό, αρρώστιες, εξάντληση, κακουχίες αλλά και στους βομβαρδισμούς από συμμαχικά πολεμικά αεροπλάνα. Από τους περίπου 106.000 κρατούμενους πέθαναν έως το τέλος του πολέμου 55.000 άτομα. Άγνωστος παραμένει ο αριθμός των ελλήνων νεκρών. Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την ιστορία του Neuengamme  υπολογίζουν ότι οι Έλληνες νεκροί ξεπερνούν τους 500 .Μέχρι στιγμής έχει γίνει καταγραφή 156  ονομάτων . Ο συνολικός πάντως αριθμός των ελλήνων κρατουμένων υπολογίζεται στους 1.200 – όλοι τους άνδρες.

Ανάμεσα στους κρατούμενους του Neuengamme ήταν και οι  συγχωριανοί μας.

1. Σκλιάς Θεοφάνης του Περικλή και της Κυριακούλας (Γεωργίου Σταμέλλου) . 1901 –1945

Είχε λάβει μέρος στην Μικρασιατική εκστρατεία (1922) .

Με έκθεση ενόρκων μαρτύρων  (αρ.762) βεβαιώνεται ότι ¨…ο συλληφθείς την 20^η Φεβρουαρίου 1944 Θεοφάνης Περικλέους Σκλιάς , ἀπήχθη ὑπό τῶν Γερμανικῶν Στρατιωτικῶν δυνάμεων κατοχῆς εὶς Γερμανίαν ἓνθα ἀπεβίωσε συνεπεία κακουχιῶν την 17^ην Ἀπριλίου 1945¨.

Σύζυγος : Σκλιά Αικατερίνη (Ιωάννου Παπαγιάννη )1903 -1968

Τέκνα : Σκλιάς Ιωάννης 1927 – Σκλιάς Σταύρος 1936

 

2. Σκλιάς Αριστείδης του Θεοδώρου και της Μαρίας 1902 -6/3/1945

Με έκθεση ενόρκων μαρτύρων (αρ. 763/1946) βεβαιώνεται  ότι ¨…ὁ Αριστείδης  Θεοδώρου Σκλιάς  κάτοικος ἐν ζωῆ Οὶνοφύτων συλληφθείς την 20^η Φεβρουαρίου 1944 ἀπήχθη ὑπο τῶν Γερμανικῶν Στρατευμάτων κατοχῆς  εὶς Γερμανία ἒνθα ἀπεβίωσε σε συνέπεια κακουχιών την 6^η Μαρτίου 1945.¨

Σύζυγος : Κωνσταντίνα Σκλιά (Λουκά Λιάπη ) 1906

Τέκνα : Μαρία Σκλιά 1932 -Σωτηρία Σκλιά 1934 – Θεόδωρος Σκλιάς 1937

 

.Κατά την διαδικασία της εκκένωσης τον Απρίλη του 1945  οι Γερμανοί μεταφέρουν κρατούμενους και καταστρέφουν  υποδομές και αποδείξεις της κτηνωδίας τους, ώστε να μη πέσουν στα χέρια των εχθρών τους.

Τον Απρίλη κρατούμενοι από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης Neuengamme  και Mittelbau-Dora κατέφθασαν στα στρατόπεδα του κόλπου Neustadt (Νόυστατ), στη Βαλτική. Στις 26 – 28 Απρίλη, οι ναζί αποφάσισαν να μετατρέψουν τα πλοία στο κόλπο του Νόυστατ σε πλωτή φυλακή. . Φόρτωσαν στα  αγκυροβολημένα στο κέντρο του κόλπου, Cap Arcona, Thielbeck, και Athen, περισσότερους από 5.000 κρατούμενους

Όσοι δεν πέθαναν στο στρατόπεδο κλείστηκαν για μέρες χωρίς φαγητό και νερό , στα αμπάρια του Cap Arcona και Thielbek, των πλοίων που βομβαρδίστηκαν από τη RAF στις 3.5.1945 και είτε κάηκαν είτε εκτελέστηκαν από τα SS στην προσπάθειά τους να γλιτώσουν από τις φλόγες.

Οι βρετανικές ρουκέτες χτύπησαν πρώτο το Thielbek το οποίο έπιασε φωτιά στο κατάστρωμα  και βυθίστηκε σε 15 λεπτά. Τη στιγμή του ναυαγίου υπήρχαν 2.800 αιχμάλωτοι στο πλοίο.Σχεδόν όλοι πνίγηκαν.

Στη συνέχεια χτυπήθηκε και βυθίστηκε το υπερωκεάνιο Cap Arcona, που μετέφερε πάνω από 5.500 κρατούμενους, από τους  οποίους γλύτωσαν περίπου στους 300.

Μόνο το SS Athen, έπεσε στα βράχια και 2.500 κρατούμενοι, πήδηξαν έξω και γλύτωσαν οι περισσότεροι. Το Deutschland IV, που είχε μετατραπεί σε νοσοκομειακό, βυθίστηκε, αλλά δεν είχε επιβάτες.

Πάνω από 7.000 νεκροί κρατούμενοι των στρατοπέδων συγκέντρωσης ήταν ο απολογισμός της φρίκης εκείνης της μέρας.

Ανάμεσά στους νεκρούς  ο

• Βρατσιώτης Περικλής του Αποστόλη και της Χρυσούλας (Περικλή Σκλιά )1924 -3 /5/ 1945

Με έκθεση ενόρκων μαρτύρων (αρ .210/1946) βεβαιώνεται ότι  ¨.. ὁ Περικλής Βρατσιώτης κάτοικος ἐν ζωῆ Οὶνοφύτων συνελήφθη ὑπο τῶν Γερμανικῶν Στρατευμάτων κατοχῆς τον Φεβρουάριο τοῦ 1944 ἒτους, ἐν Οὶνοφύτοις Θηβών και μεταφέρθη ὡς ὄμηρος εὶς Γερμανία , ὡς ἐβεβαιώθημεν δε ἀπολύτως ἐξ αυτόπτου μάρτυρος οὗτος ἀπέθανεν ἐν Γερμανία κατά  Μάιον τοῦ 1945 πνιγείς εὶς  την Βόρειον θάλασσαν εὑρισκόμενος ἐπί Γερμανικοῦ μεταφορικού πλοίου ἐκτελῶν ὑπηρεσίαν , βομβαρδισθέντος ὑπό Ἀγγλικοῦ ἀεροπλάνου και καταβυθυσθέντος.¨ Στην αίτηση του Αποστόλη Βρατσιώτη προς τον Εισαγγελέα Θηβών (22-7-1946) αναφέρεται ¨..βεβαιωθείς ὑπο αυτόπτου μαρτύρος Έλληνος και συγχωρίου μας αφιχθείς ενταύθα .¨

 

Ένα απέριττο μνημείο καλύπτει τον ομαδικό τάφο των κρατουμένων του στρατοπέδου Neuengamme ,που χάθηκαν στα νερά της Βαλτικής , λίγες ώρες πριν  φτάσουν τα  συμμαχικά στρατεύματα , θύματα των βομβαρδιστικών της Royal Air Force .

 

 

Εφονεύθησαν εκ συμμοριτών

1. Αθανάσιος Δάβρης του Αριστείδη και της Μαργαρίτας . 1893 -1944

Έλαβε μέρος στον πόλεμο του 1922 στη Μικρά Ασία , όπου αιχμαλωτίστηκε αλλά απελευθερώθηκε,

Εφονεύθει από συμμορίτες στις 14/2/1944

Σύζυγος : Δάβρη Κωνσταντίνα (Αντώνιος Παπαγιάννης ) 1897 -1986

Τέκνα : Δάβρη Γεωργία 1917 , Δάβρης Αριστείδης 1920 , Δάβρη Βασιλική 1924 , Δάβρης Αντώνιος 1930

 

2. Αθανάσιος Λιάπης του Αλεξάνδρου και της Μαγδαληνής (Γιοσδέκου) 1890 -1944

Έλαβε  μέρος στον 1^ο και 2^ο Βαλκανικό πόλεμο , στον 1^ο Παγκόσμιο πόλεμο ,

 στον πόλεμο του 1922 Μικρά Ασία. Εφονεύθει από συμμορίτες  στα  σκαλιά του σπιτιού του στις 14/2/1944

Σύζυγος : Ευαγγελία Λιάπη (Παναγιώτης Σκλιάς ) 1900-1989

Τέκνα : Κωνσταντίνος Λιάπης 1918-1988 , Λιάπη Παρασκευή 1929 , Λιάπη Παναγιώτα 1931 .

 
 
 

Έρευνα-επιμέλεια: Σοφία Α. Λιάπη
Διευθύντρια ΚΕΔΟ